Planuję podpisać umowę o roboty budowlane, w tym montaż odbojnic systemowych i belek odbojowych, ale projekt przesłany przez inwestora zawiera liczne kary umowne. Na co zwrócić uwagę i jak bronić swoich interesów?
Jako wykonawca lub podwykonawca robót budowlanych – również realizowanych w branży morskiej, powinieneś zwrócić uwagę na:
- rodzaj kar umownych – ważne jest, czy kary są przewidziane na wypadek opóźnienia czy tylko na wypadek zwłoki (czyli przekroczenia terminu z winy wykonawcy). W umowach zawieranych na podstawie prawa zamówień publicznych zasadą są kary za zwłokę. Z twojej perspektywy zdecydowanie warto unikać kar za opóźnienie.
- wysokość kar umownych – kary mogą być określone procentowo (np. część wynagrodzenia) lub kwotowo (określona kwota). Warto znać wysokość kar już na etapie podpisywania umowy. Ocena czy kary nie są zbyt wygórowane zależy od konkretnych okoliczności. Często stosowane są kary w wysokości 10% wynagrodzenia za odstąpienie od umowy, czy 0,1%-1% wynagrodzenia za każdy dzień zwłoki. Wysokość kar umownych warto negocjować.
- precyzyjne określenie przyczyn kar – ważne, żeby umowa jasno określała, za jakie zachowania i niedopełnienie obowiązków można nałożyć karę umowną. Ewentualne wątpliwości koniecznie zgłoś autorowi umowy.
- kary mogą być zastrzeżone tylko w odniesieniu do obowiązku niepieniężnego – pamiętaj, że w przypadku obowiązków pieniężnych (np. zapłaty) zamiast kar nalicza się odsetki.
- limit kar umownych – dobrym zwyczajem jest określenie łącznego limitu kar, które mogą być naliczone. W umowach zawieranych na podstawie prawa zamówień publicznych jest to obowiązkowe. Zwykle limit wynosi około 20%-30% wynagrodzenia wykonawcy. Jeśli jest wyższy – warto negocjować.
- zakres odpowiedzialności – kary nie powinny dotyczyć sytuacji niezwiązanych z przedmiotem umowy lub przypadków, za które odpowiedzialny jest zamawiający. Jeśli np. umowa dotyczy robót na nabrzeżu, w tym montażu belek i odbojnic, warto kwestionować kary, które nie są związane z tymi robotami (np. za nieestetyczny strój pracownika).
Dobrze jest ocenić całą umowę, biorąc pod uwagę jej przedmiot, wartość wynagrodzenia i czas trwania. A w razie wątpliwości, zdecydowanie skonsultować ją z prawnikiem, który pomoże znaleźć niekorzystne zapisy, negocjować je lub zadać odpowiednie pytania podczas przetargu.