Jachty, ruble i sankcje: jak nie dać się złapać w sieci finansowych kłopotów

Wyobraź sobie, że chcesz kupić wymarzony jacht. A może chcesz sprzedać jacht? Wszystko wydaje się proste, prawda? W rzeczywistości jednak, w obliczu międzynarodowych sankcji nałożonych na Rosję, proces ten może być pełen pułapek. Rosyjska agresja na Ukrainę wywołała lawinę restrykcji, które mają na celu utrudnienie życia wszystkim, którzy chcieliby omijać te zakazy. Jednym z kluczowych narzędzi w tej walce jest obowiązek sprawdzania źródeł finansowania. Jak nie wpaść w tarapaty, dowiesz się w tym artykule.

Sankcje międzynarodowe w odpowiedzi na rosyjską agresję

Po aneksji Krymu przez Rosję w 2014 roku, społeczność międzynarodowa, w tym ONZ i UE, nałożyła szereg sankcji, których celem jest osłabienie rosyjskiej gospodarki i zmuszenie Rosji do wycofania się z Ukrainy. Sankcje te zostały zaostrzone po pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. 

Kluczowe akty prawne obejmują:  

• regulacje UE, w tym dyrektywy AML (Anti-Money Laundering).
• polskie ustawy i rozporządzenia dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz sankcji. 

Sankcje dotknęły też rynek jachtów, w szczególności jachtów luksusowych. Najpierw ucierpiały głównie łańcuchy dostaw, teraz mocno utrudniona jest sprzedaż i nabywanie jachtów.

Obowiązek sprawdzania źródeł finansowania

Obowiązek sprawdzania źródeł finansowania to nie tylko biurokratyczna formalność. To pierwsza linia obrony przeciwko praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W kontekście sankcji nałożonych na Rosję ma to zapobiec ich obchodzeniu przez osoby i podmioty powiązane z rosyjskim rządem.

Procedury i narzędzia weryfikacji źródeł finansowania 

W praktyce, weryfikacja źródeł finansowania obejmuje: 

• identyfikację i weryfikację tożsamości klientów, 
• monitorowanie transakcji i analiza ryzyka,
• raportowanie podejrzanych transakcji do odpowiednich organów.

Przykłady sposobów zapobiegania obchodzeniu sankcji przy nabyciu jachtu: 

1. Dokładna weryfikacja tożsamości nabywcy: 
   • sprawdzenie tożsamość osoby fizycznej lub prawnej dokonującej zakupu jachtu. 
   • ustalenie czy nabywca nie znajduje się na listach sankcyjnych (np. listy sankcji UE, OFAC). 
2. Analiza pochodzenia funduszy: 
   • dokładne sprawdzenie źródeł finansowania zakupu jachtu, w tym analiza przepływów pieniężnych i historii transakcji. 
   • dostarczenie dokumentacji potwierdzającej legalne pochodzenie środków (np. dokumenty bankowe, zeznania podatkowe). 
3. Weryfikacja beneficjentów rzeczywistych: 
   • identyfikacja i weryfikacja rzeczywistych beneficjentów zakupu, w celu uniknięcia sytuacji, w której sankcjonowana osoba ukrywa się za pośrednikami lub firmami offshore. 
   • stosowanie zasady „Know Your Customer” (KYC) oraz „Know Your Customer’s Customer” (KYCC). 
4. Monitorowanie nietypowych i wysokokwotowych transakcji: 
   • zwiększona czujność przy transakcjach, które odbiegają od normy lub są na bardzo wysoką kwotę. 
   • stosowanie narzędzi analitycznych do wykrywania i raportowania podejrzanych transakcji. 
5. Współpraca międzynarodowa i wymiana informacji: 
   • współpraca z międzynarodowymi organami regulacyjnymi i ścigania w celu wymiany informacji na temat potencjalnych prób obchodzenia sankcji. 
   • korzystanie z międzynarodowych baz danych i platform wymiany informacji finansowych. 

Konsekwencje nieprzestrzegania obowiązków 

Niewłaściwe sprawdzanie źródeł finansowania może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych, w tym do: 

1. Kar administracyjnych, tj.: 
   • grzywny finansowe,  
   • zakazy działalności. 
2. Konsekwencji karnych, tj.: 
   • odpowiedzialności karnej osób fizycznych, 
   • konfiskaty mienia, 
   • odpowiedzialność karna za złamanie sankcji. 
3. Innych konsekwencji, tj.: 
   • utrata reputacji:  
   • obniżenie ratingu kredytowego. 
4. Odpowiedzialności cywilnej, w tym przede wszystkim roszczeń odszkodowawczych. 

Obowiązek sprawdzania źródeł finansowania to kluczowy element w egzekwowaniu sankcji nałożonych na Rosję w odpowiedzi na jej agresję na Ukrainę. Firmy i instytucje finansowe muszą stosować rygorystyczne procedury zgodności, aby zapobiec praniu pieniędzy i obchodzeniu sankcji. Ciągła edukacja i aktualizacja procedur są niezbędne w kontekście zmieniających się przepisów prawnych.