Sprawdzaliśmy wcześniej, jak wygląda status prawny doku pływającego w stoczni TUTAJ>>>
Założyliśmy, że dok pływający będzie statkiem morskim w rozumieniu Kodeksu morskiego:
- dok może być wpisany w rejestrze okrętowym (prowadzonym przez izbę morską), ale na wniosek właściciela,
- wpis ten nie jest obowiązkowy,
- jeżeli dok nie jest wpisany w rejestrze okrętowym – to powinien być zarejestrowanym w urzędzie morskim.
Czy dok może zabezpieczać spłatę długu?
Spróbujmy zatem przemyśleć temat – czy można w jakikolwiek sposób wykorzystać dok pływający do zabezpieczenia spłaty długu?
Zwłaszcza w toku prowadzonego postępowania sądowego, które potrafi trwać – w aktualnych polskich realiach – nawet latami.
Trochę inaczej sprawa wygląda w przypadku zabezpieczenia zadłużenia poza prowadzonym procesem.
No, ale po kolei.
Zabezpieczenie roszczenia w sprawie sądowej
Zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania sądowego.
Muszą jednak uprawdopodobnić:
- roszczenie,
- interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.
Interes prawny to sytuacja, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
Co ciekawe, przepisy nie wymagają udowodnienia roszczenia i interesu prawnego. Wystarczające jest uprawdopodobnienie obu tych podstaw zabezpieczenia.
Uprawdopodobnienie interesu prawnego polega na wykazaniu (przedstawieniu we wniosku przekonującej argumentacji), że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
Jeżeli jesteś wierzycielem, to musisz opisać, że:
- posiadasz podstawę do dochodzenia należności (np. zawarłeś umowę na remont statku, zrealizowałeś swój zakres, wystawiłeś fakturę, a armator nie zapłacił Tobie wynagrodzenia); dołącz do wniosku dokumenty potwierdzające opisany stan rzeczy (np. umowę o remont, protokoły, fakturę, wezwanie do zapłaty),
- brak zabezpieczenia może utrudnić w przyszłości postępowanie egzekucyjne; tu musisz przekonać sąd, że np. dłużnik wyzbywa się majątku, nie płaci swoim pracownikom, jest zagrożony upadłością; takie twierdzenie powinno zostać uprawdopodobnione (np. przez wydruki publikacji z internetu).
Jakie są w ogóle sposoby sądowego zabezpieczenia?
Jeżeli przekonasz sąd, że zabezpieczenie „po prostu się Tobie należało”, to pozostaje pytanie, w jaki sposób je przeprowadzić.
Odpowiedni instrument powinieneś wskazać już we wniosku.
Sposoby zabezpieczenia roszczeń pieniężnych
A jakie przysługują Tobie formalne sposoby zabezpieczenia spłaty zadłużenia (czyli tzw. roszczenia pieniężnego)?
Masz takie opcje:
- zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego,
- obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową,
- ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu,
- obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską,
- ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
- ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego.
Zabezpieczenie Twojego roszczenia w sprawie o zapłatę jest zatem możliwe na różne sposoby.
Nie ma niestety wśród nich wprost wymienionego doku, ani żadnej „akcji” z nim związanej.
Ustanowienie hipoteki morskiej na doku
Czy zatem w analizowanej przez nas sytuacji można zabezpieczyć roszczenie poprzez obciążenie doku hipoteką morską?
Tak. Ale musimy spełnić dwa warunki:
- przyjąć założenie, że dok jest statkiem w rozumieniu Prawa morskiego (co może jednak budzić wątpliwości);
- dok musi być wpisany do rejestru okrętowego (prowadzonego przez Izbę Morską).
Gdy dok nie będzie wpisany do rejestru okrętowego, taka możliwość niestety nie będzie istniała.
Będziesz musiał wtedy wybrać inny sposób zabezpieczenia Twojej wierzytelności (spłaty zadłużenia), np. poprzez zajęcie rachunku bankowego dłużnika albo wierzytelności, która mu przysługuje od osób trzecich.
W przypadku stoczni remontowej, która jest Twoim dłużnikiem, możesz mieć możliwość wskazania armatora, który remontuje tam statek i zająć wierzytelność, która przysługuje stoczni jako wynagrodzenie za ten remont.
A czy dok może być w ogóle przedmiotem zabezpieczenia?
Jak widzisz, jeżeli dok nie będzie wpisany do rejestru okrętowego, to nie za bardzo. Jedynym środkiem sądowego zabezpieczenia byłaby tutaj tylko hipoteka morska.
Ale – uwaga – nie wyklucza to zabezpieczenia pozasądowego. Dok (zarejestrowany jedynie Urzędzie Morskim) mógłby być przecież obciążony zastawem albo zastawem rejestrowym. Do takiego zabiegu potrzebna jest jednak współpraca wierzyciela z dłużnikiem i porozumienie między nimi.
A to pewnie możliwe jest tylko w przypadku braku sporu lub np. w ramach jednej grupy kapitałowej.
Opracowali:
Karolina Grygorcewicz
Patryk Zbroja
