O rosnącej roli sztucznej inteligencji (AI) w przemyśle jachtowym i żeglarskim pisaliśmy już wielokrotnie, a ostatnio tutaj. Tym razem pochylimy się na przepisami, które są ważne dla wszystkich właścicieli i użytkowników jachtów oraz właścicieli stoczni, bo nakładają na nich określone wymogi, np. dotyczące oceny ryzyka, przejrzystości czy szkoleń.
Ocena ryzyka i analiza systemu
Operatorzy jachtów muszą przeprowadzić analizę ryzyka dla każdego systemu AI, szczególnie dla tych o wysokim ryzyku. To oznacza dokładne badanie potencjalnych zagrożeń związanych z działaniem AI oraz ich wpływu na bezpieczeństwo pasażerów i załogi.
Nadzór nad systemami i konserwacja
Systemy AI muszą być regularnie monitorowane i konserwowane, aby zapewnić ich bezawaryjne działanie. Operatorzy powinni stosować procedury nadzoru oraz przeprowadzać regularne przeglądy techniczne, aby zapobiegać ewentualnym problemom.
Przejrzystość i informowanie użytkowników
Każdy pasażer lub użytkownik jachtu powinien być informowany o obecności systemów AI, ich działaniu oraz ewentualnych ograniczeniach. Jest to istotne, szczególnie w przypadku systemów AI ograniczonego ryzyka, takich jak asystenci głosowi, gdzie AI Act wymaga jasnego informowania użytkowników, że mają do czynienia z AI.
Systemy alarmowe i procedury awaryjne
Dla systemów wysokiego ryzyka AI Act nakłada obowiązek wyposażenia jachtu w systemy alarmowe oraz procedury awaryjne, które umożliwią szybkie przejęcie kontroli przez człowieka w sytuacjach kryzysowych. Oznacza to, że operatorzy muszą wdrożyć odpowiednie systemy ostrzegawcze, np. wyłączające autopilota w przypadku wykrycia zagrożenia.
Szkolenie załogi
AI Act wymaga, aby osoby obsługujące systemy AI na jachtach były odpowiednio przeszkolone, co pozwala im na szybkie reagowanie na wszelkie awarie i pełne zrozumienie zasad działania systemów AI. Operatorzy są zobowiązani zapewnić kompetencje załogi w zakresie obsługi AI.
Współpraca z producentami sprzętu AI
Operatorzy jachtów powinni ściśle współpracować z producentami systemów AI, aby zapewnić wsparcie techniczne, regularne aktualizacje oraz bieżące monitorowanie działania systemów. Producent AI jest odpowiedzialny za dostarczenie dokumentacji technicznej i niezbędnego wsparcia.
Podsumowanie i rekomendacje
Nowe przepisy AI Act są odpowiedzią na rosnącą rolę sztucznej inteligencji w różnych branżach, w tym w jachtingu i przemyśle stoczniowym. Dostosowują one poziom regulacji do poziomu ryzyka, umożliwiając odpowiedzialne i bezpieczne wykorzystanie AI. Dla właścicieli jachtów oraz właścicieli stoczni oznacza to konieczność wdrożenia nowych procedur i nadzoru nad AI, szczególnie jeśli chodzi o systemy wysokiego i ograniczonego ryzyka.
Właściciele jachtów i stoczni powinni:
- zidentyfikować i sklasyfikować systemy AI na swoich jednostkach zgodnie z wymogami AI Act,
- wdrożyć środki przejrzystości i informowania użytkowników o działaniu AI,
- zapewnić szkolenie załogi i gotowość do reagowania na awarie systemów,
- współpracować z producentami sprzętu, aby uzyskać wsparcie techniczne i przestrzegać wymogów dokumentacyjnych.
AI Act promuje bezpieczne, etyczne i przejrzyste stosowanie sztucznej inteligencji, wspierając właścicieli jachtów i stoczni w rozwijaniu nowoczesnych rozwiązań AI, przy jednoczesnym poszanowaniu praw i bezpieczeństwa użytkowników.
Opracowała:
Małgorzata Wojtysiak
Od początku swojej drogi zawodowej związana z prawem międzynarodowym, aktualnie w aspekcie jachtingu i prawa stoczni. Absolwentka studiów licencjackich z filologii norweskiej. Po godzinach jako żeglarka regatowa, wciąż blisko wody. Pasjonatka triathlonu i grafiki, chętnie spacerująca ze swoim rudym psem.
