XIV Polski Kongres Prawa Budowlanego – okiem prelegentki 

1 i 2 października 2025 r. wydawnictwo Must Read Media zorganizowało XIV Polski Kongres Prawa Budowlanego. To kolejna edycja wydarzenia, które przyciąga osoby zainteresowane prawidłową realizacją umów o roboty budowlane.  

Konferencja była jak zawsze doskonałą okazją do wymiany branżowych doświadczeń i aktualnej wiedzy.   

Organizatorzy przewidzieli dwanaście prelekcji poświęconych odpowiednio:  

• przeniesieniu pozwolenia na budowę,
• umowom z podwykonawcami robót budowlanych, 
• postępowaniu odwoławczemu od decyzji o pozwoleniu na budowę, 
• najnowszym zmianom w prawie budowlanym, 
• inwestorowi zastępczemu w procesie budowlanym, 
• ESG jako przewadze konkurencyjnej w sektorze nieruchomości,
• statusowi i pozycji ubezpieczonego w ramach ubezpieczeń CAR/EAR, 
• odpowiedzialności za wady nieruchomości, 
• odpowiedzialności odszkodowawczej władzy publicznej w procesie budowlanym,
• wpływowi reformy planistycznej na prawo budowlane i dostępność gruntów pod budownictwo, 
• zabezpieczeniom w umowie o roboty budowlane, 
• zmianom umów o roboty budowlane w gospodarce morskiej.  

Każdego dnia przewidziano po dwa panele – po sześć prelekcji każdy.  

Przeniesienie pozwolenia na budowę 

Pierwsze wystąpienie dotyczyło przeniesienia pozwolenia na budowę. Prelegent skupił się na aspektach proceduralnych i w przejrzysty sposób przedstawił warunki formalne. Odniósł się również do praktyki transakcyjnej i przedstawił propozycję zmian w prawie.   

Umowy z podwykonawcami robót budowlanych – zagadnienia praktyczne 

Druga prelekcja zawierała analizę istotnych z punktu widzenia podwykonawców przepisów KC oraz PZP. Przedmiotem wystąpienia było również szczegółowe omówienie najważniejszych oraz opcjonalnych postanowień umownych. Szczególnie interesujące okazało się liczne orzecznictwo dotyczące zgody i sprzeciwu inwestora na realizację robót przez podwykonawcę oraz praktyczne porady dotyczące dochodzenia roszczeń oraz postępowania dowodowego.  

Postępowanie odwoławcze od decyzji o pozwoleniu na budowę 

Kolejna prezentacja skupiała się na przepisach KPA i prawa budowlanego dotyczących odwołania od decyzji o pozwoleniu na budowę. Prelegent szczegółowo przedstawił zakres badania oraz rodzaje rozstrzygnięć organu odwoławczego.  

Najnowsze zmiany w prawie budowlanym 

Czwarte wystąpienie zawierało analizę zmian zakresu zwolnień od uzyskania pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia. Omówiono też liczne nowe brzmienia definicji prawa budowlanego. Szczególnie interesujące okazały się fragmenty poświęcone mechanizmowi żółtej kartki, czyli ostrzeżenia organów kierowane do inwestora w przypadku nielegalnych i istotnych odstąpień od dokumentacji projektowej.  

Inwestor zastępczy w procesie budowlanym – rola, odpowiedzialność i praktyczne aspekty współpracy  

Kolejna prelekcja rozpoczęła się od definicji i ram prawnych oraz modeli współpracy
z inwestorem zastępczym. Szczególnie przydatna była część poświęcona aspektom praktycznym oraz studium przypadku. Nie sposób pominąć również fundamentalnych kwestii odpowiedzialności i rozliczeń oraz możliwych korzyści i ryzyk dla inwestora 
w przypadku omawianej instytucji.  

ESG jako przewaga konkurencyjna w sektorze nieruchomości 

Szóste wystąpienie dotyczyło perspektyw regulacyjnych i sposobu oceniania firmy pod kątem trzech obszarów niefinansowych: środowiska (E), spraw społecznych (S) i ładu korporacyjnego (G). Omówione zostały terminy obowiązków sprawozdawczych, odniesiono się też do przepisów – w tym m.in. dotyczących odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej oraz zeroemisyjności.  

Status i pozycja ubezpieczonego w ramach ubezpieczeń CAR/EAR 

Kolejna prezentacja rozpoczęła się od analizy podstawowych zagadnień dotyczących odpowiedzialności za szkodę na budowie. Szczegółowo przeanalizowano kwestię wad projektowych w ramach ubezpieczenia mienia oraz obowiązki ubezpieczonego w razie wypadku. Prowadzący odwołali się do orzecznictwa Sądu Najwyższego wskazującego na stosowanie do umów ubezpieczenia wykładni na niekorzyść autora (in dubio contra proferentem). Prezentacja zawierała również interesujące informacje i przykłady dotyczące sposobu liczenia wysokości szkody.   

Odpowiedzialność za wady nieruchomości 

Ósme wystąpienie rozpoczęło się od przytoczenia ogólnych informacji o wadach nieruchomości, zasadach rękojmi oraz odpowiedzialności odszkodowawczej. Następnie prelegentka rozróżniła wady prawne i fizyczne nieruchomości. Szczególnie interesujące okazały się fragmenty poświęcone wyjątkom od rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych oraz odpowiedzialności dewelopera za wady lokalu.  

Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej w procesie budowlanym 

Kolejna prelekcja została poświęcona organom administracyjnym w procesie budowlanym, podstawom prawnym i przesłankom roszczeń odszkodowawczych oraz przygotowaniu do procesu odszkodowawczego. Bardzo ciekawa była analiza potencjalnych szkód, które może ponieść inwestor oraz praktyczne wskazówki dotyczące ich dokumentowania na potrzeby postępowania sądowego.  

Wpływ reformy planistycznej na prawo budowlane i dostępność gruntów pod budownictwo 

Dziesiąte wystąpienie rozpoczęło się od analizy aktualnych wyzwań dotyczących planowania przestrzennego. Następnie prelegent przytoczył podstawowe informacje na temat planu ogólnego gminy oraz nowych zasad planowania przestrzennego i warunków zabudowy. Cenna okazała się analiza ułatwień i nowych narzędzi planistycznych (w tym Zintegrowanego Planu Inwestycyjnego, uproszczonego trybu dla MPZP i Rejestru Urbanistycznego) oraz przykłady skutków reformy w praktyce. Prelegent przedstawił również analizę dotyczącą obszarów uzupełnienia zabudowy (OUZ) oraz zmiany w procedurze odrolnienia gruntów.  

Zabezpieczenia w umowie o roboty budowlane – kary umowne i zastępcze wykonanie – jak przygotować skuteczne postanowienia umowne 

Z przedostatniej prelekcji można było dowiedzieć się o najczęstszych zabezpieczeniach kontraktowych, które stosują inwestorzy. Kwestię tę przedstawiono też z perspektywy wykonawcy. Wystąpienie pokazało, jak istotne jest prawidłowe formułowanie treści umów i jakie zapisy są pożądane z punktu widzenia ochrony interesów każdej ze stron.  

Zmiany umów o roboty budowlane w gospodarce morskiej – teoria, praktyka, case study  

Swoją prezentację rozpoczęłam od wyjaśnienia podstawowych pojęć związanych
z procesem inwestycyjnym i zmianami umów o roboty budowlane. Następnie odniosłam się do doświadczeń zdobytych w obsłudze portu i omówiłam specyfikę robót budowlanych w gospodarce morskiej. W dalszej części prezentacji odniosłam się do najważniejszych przepisów KC i PZP dotyczących zmian umów o roboty budowlane. Prezentacja zawierała również studium przypadków zmian umów oraz praktyczne przykłady prawidłowych i wadliwych postanowień (w tym również klauzul FIDIC).  

Podsumowanie  

Wszyscy prelegenci podzielili się posiadaną wiedzą i znajomością orzecznictwa, ale przede wszystkim bogatym doświadczeniem praktycznym. Na uwagę zasługiwały przykłady konkretnych problemów, z którymi spotykają zarówno inwestorzy, jak i wykonawcy.  

Bardzo cenne były też analizy najnowszych zmian w przepisach oraz wskazówki, które mogą pomóc w prawidłowym konstruowaniu i realizacji umów i zabezpieczeniu interesów uczestników procesu budowlanego. Tematy prezentacji dotyczyły zarówno planowania procesu budowlanego, jak i jego realizacji oraz dochodzenia roszczeń, co pozwoliło uczestnikom na kompleksową aktualizację wiedzy z tego zakresu.  

Z niecierpliwością czekam na kolejną edycję wydarzenia i liczę na równie inspirujące i ciekawe doświadczenia.