VI Kongres Warunków Kontraktowych w Budownictwie – podsumowanie prelegentki

21 stycznia 2025 r.  odbył się VI Kongres Warunków Kontraktowych w Budownictwie organizowany przez Wydawnictwo Must Read Media. Była to kolejna edycja wydarzenia, które przyciąga osoby zainteresowane prawidłowym przygotowaniem i realizacją umów o roboty budowlane (ze szczególnym uwzględnieniem kontraktów sporządzonych w oparciu o Warunki Kontraktowe FIDIC).

Z prawniczej perspektywy, był to interesujący i owocny dzień  oraz doskonała okazja do wymiany branżowych doświadczeń i wiedzy.

Organizatorzy przewidzieli pięć prelekcji, poświęconych odpowiednio:

• złym zwyczajom przy konstruowaniu Warunków Szczególnych do kontraktów opartych o wzorce FIDIC – z omówieniem najczęstszych błędów i sposobów ich unikania,
• najważniejszym instytucjom w Żółtej Księdze FIDIC – „zaprojektuj i wybuduj” z perspektywy ochrony interesów Wykonawcy,
• waloryzacji umów o roboty budowlane – w tym szansom i pułapkom, które warto znać,
• zmianom umów o roboty budowalne,
• prawidłowej konstrukcji klauzul dotyczących podwykonawców.

Panel 1

Pierwszy z paneli został podzielony na dwie prelekcje. Pierwszą, dotyczącą złych zwyczajów przy konstruowaniu Warunków Szczególnych kontraktów, opartych o wzorce FIDIC, wygłosił Dr Jan Markiewicz. Druga, była poświęcona najważniejszym instytucjom w Żółtej Księdze FIDIC z perspektywy ochrony interesów Wykonawcy i przygotował ją Krzysztof Gilewski.

Złe zwyczaje przy konstruowaniu Warunków Szczególnych – jakie błędy zepsują umowę i jak sobie wtedy radzić

Dr Jan Markiewicz w swoim wystąpieniu zwrócił szczególną uwagę na typowe kategorie modyfikacji w Warunkach Szczególnych oraz wypunktował najczęstsze patologie w tym zakresie. Duża część prelekcji została poświęcona tzw. „Złotym Zasadom” FIDIC, które nie powinny być modyfikowane, jeżeli warunki nadal mają być w ogóle uznawane za „Kontrakt FIDIC”. Niezwykle cenne okazały się wskazówki dotyczące prawidłowej redakcji Kontraktów oraz konsekwencji błędów.

Omówienie najważniejszych instytucji zawartych w Żółtej Księdze FIDIC tj. „zaprojektuj i wybuduj”, z punktu widzenia ochrony interesów Wykonawcy

Prelekcja przygotowana przez Krzysztofa Gilewskiego rozpoczęła się od wskazania najczęstszych argumentów inwestorów służących do kwestionowania roszczeń. Istotą prezentacji było wskazanie, jak poprawić sytuację prawną wykonawcy w drodze odpowiedniej redakcji i zastosowania odpowiednich klauzul tzw. Żółtej Księgi FIDIC. Wystąpienie pokazało, jak istotne jest szybkie reagowania na powstałe problemy oraz należyte ich dokumentowanie na wypadek późniejszych sporów.

Panel 2

W ramach tego panelu organizatorzy przewidzieli natomiast aż trzy prelekcje. Pierwsza z nich dotyczyła waloryzacji umów o roboty budowlane i wygłosiła ją Dominika Jędrzejczyk.  Podczas następnej prelekcji, miałam przyjemność zaprezentować kwestię zmian umów o roboty budowlane. Panel zamykał Konrad Pyła prezentacją o klauzulach dotyczących podwykonawców.

Waloryzacja – szanse i pułapki

Dominika Jędrzejczyk rozpoczęła swoją prelekcję od bardzo interesującej analizy przyczyn sporów w branży budowlanej. Podkreśliła, że w ostatnich latach na prowadzenie wysuwa się kwestia wzrostu kosztów realizacji umowy. Następnie przytoczyła najistotniejsze aspekty związane z waloryzacją ustawową oraz umowną. Prezentacja zawierała również cenne wskazówki dotyczące odpowiedniego formułowania klauzul waloryzacyjnych z odesłaniem do koszyków i kalkulatora waloryzacyjnego oraz orzecznictwa.

Zmiany umów o roboty budowalne

Swoją prezentację rozpoczęłam od regulacji prawa cywilnego oraz prawa zamówień publicznych. Następnie wskazałam najczęstsze wątpliwości i problemy praktyczne, dotyczące formułowania klauzul przeglądowych oraz wprowadzania zmian. W dalszej części mojej prezentacji omówiłam możliwości odpowiedniej modyfikacji Warunków Kontraktowych FIDIC (na przykładzie Czerwonej Księgi) oraz przykłady typowych wadliwych postanowień. Skupiłam się również na wskazówkach dotyczących prawidłowych zapisów oraz powszechnie dostępnych wzorcach.

Klauzule dotyczące podwykonawców

Ostatni panel przedstawił Konrada Pyła, który skupił się na przedstawieniu prawidłowej redakcji Klauzuli 4.4 Warunków Szczególnych Kontraktu i omówił ją bardzo szczegółowo. Niezwykle pomocny okazał się również wykaz pozostałych Klauzul Kontraktu, które powinny odnosić się do podwykonawców i wskazówki co do ich treści.

Podsumowanie

Wszyscy prelegenci podzielili się posiadaną wiedzą, ale przede wszystkim bogatym doświadczeniem praktycznym. Na uwagę zasługiwały przykłady konkretnych problemów, z którymi spotykają zarówno inwestorzy, jak i wykonawcy. Bardzo cenne były też wskazówki, które mogą pomóc w prawidłowym konstruowanie i realizacji umów.

Z niecierpliwością czekam na kolejną edycję wydarzenia i liczę na równie inspirujące i ciekawe doświadczenia.