Pod koniec 2021 r., zdecydowanie w cieniu ustaw łącznie nazwanych „Polskim Ładem”, weszła również w życie istotna zmiana w prawie cywilnym.
Ma ona istotne znaczenie dla taktyki w prowadzonych sporach, i to nie tylko sądowych.
Do tej pory wszczęcie mediacji (np. pozasądowej) lub sądowego postępowania pojednawczego miało ten skutek, że przerywało bieg terminu przedawnienia roszczeń dochodzonych od przeciwników.
Przerwanie oznacza rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia na nowo.
Instrumenty te były dobrym orężem w taktyce procesowej w skomplikowanych procesach lub postępowaniach wszczynanych na tzw. „ostatnią chwilę” (np. pod koniec roku, gdy upływają terminy przedawnienia większości roszczeń w działalności gospodarczej).
Co się zmieniło?
Okazuje się, że – zgodnie z nowelizacją – od dnia 30.06.2022 roku wszczęcie mediacji oraz postępowania pojednawczego nie będzie już miało takiego skutku.
Sprawi jedynie zawieszenie (a nie przerwanie) bieg terminu przedawnienia i to jedynie przez czas trwania mediacji lub postępowania pojednawczego.
W praktyce zawieszenie będzie miało miejsce od złożenia wniosku (odpowiednio o mediację lub postępowanie pojednawcze) do zakończenia postępowania, co w efekcie da możliwość „przedłużenia” takiego okresu przedawnienia jedynie maksymalnie o kilka miesięcy, a nie o cały termin przewidziany dla danego typu roszczenia.
Zmiany dotyczą postępowań wszczętych po 30.06.2022 r., a do wszczętych wcześniej i niezakończonych mediacji lub postępowań pojednawczych zastosowanie będą mieć przepisy dotychczasowe.
To ważna nowelizacja, wymagająca uwagi przedsiębiorców i obsługujących ich prawników.
Warto w tej sytuacji na bieżąco oceniać ryzyka w konkretnym przypadku i podejmować decyzję o ewentualnych procesach sądowych z uwzględnieniem zagrożenia upływu terminu przedawnienia.
Nie zmienia to faktu, że nadal zdecydowanie rekomendujemy alternatywne metody rozstrzygania sporów (w tym – w ramach prowadzonych negocjacji i mediacji), zwłaszcza w sprawach gospodarczych.
Patryk Zbroja
